Κάναμε τα Χριστούγεννα ψευτογιορτή...

«Ο ασυγκράτητος καταναλωτικός τρόπος της ζωής που δημιούργησαν οι «δυνατοί» στη γη, έφερε τον κόσμο μπροστά στο μεγάλο οικολογικό πρόβλημα. Ας καταλάβουμε όλοι, πως μόνο αν αλλάξουμε τη στάση μας στη ζωή και θυσιάσουμε τον εγωισμό μας, αν προσπαθήσουμε να μοιραστούμε με το συνάνθρωπό μας τον αέρα, το νερό, τα διάφορα αγαθά μας.

Είναι η καταλληλότερη ώρα τώρα τα Χριστούγεννα να παρακαλέσουμε τον Γεννηθέντα στην άσημη Βηθλεέμ, το Λυτρωτή του κόσμου, να φέρει στον κόσμο ειρήνη και αγάπη μεταξύ όλων των λαών, γιατί είναι οι μόνες βασικές και απαραίτητες προϋποθέσεις που θα μας οδηγήσουν στην πρόοδο και επιτυχία».

Αυτά τονίζει σήμερα ο Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Αντωνίου, επίκουρος καθηγητής της Βυζαντινής Μουσικολογίας στο Α.Π.Θ. παραχωρώντας συνέντευξη στην «Ε». Υπηρέτησε στο Βέλγιο τον απόδημο Ελληνισμό και στη Μητρόπολη Κασσανδρείας. Σπούδασε Θεολογία στο ΑΠΘ. Μεταπτυχιακές σπουδές στον Τομέα Λατρείας, Αρχαιολογίας και Τέχνης. Μετεκπαιδεύθηκε στη Βυζαντινή Λογοτεχνία, Ευρετική, Ιστορία και Τέχνη στο Πανεπιστήμιο Louvain του Βελγίου, και Μουσική στην Ακαδημία Βρυξελλών. Δίδαξε τη Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και την ελληνική παραδοσιακή μουσική επί έτη στο Δημοτικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο Βρυξελλών, στα Ευρωπαϊκά σχολεία κ.ά.

Διδάκτωρ της Βυζαντινής Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπότροφος του ΙΚΥ. Συμμετέχει σε διεθνή μουσικολογικά και θεολογικά συνέδρια (Βέλγιο, Γαλλία, Φιλανδία, ΗΠΑ, Κύπρο, Ελλάδα) με επιστημονικές εισηγήσεις.

Είναι υπεύθυνος των μεταπτυχιακών μαθημάτων της Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Τέχνης στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ.

 Η συνέντευξη

* Πώς θα χαρακτηρίζατε τον τρόπο που προσεγγίζουν οι σημερινοί άνθρωποι τη γιορτή των Χριστουγέννων; Προσεγγίζεται ορθά και λυτρωτικά;

- «Ναι, η μεγάλη γιορτή των Χριστουγέννων δεν προσεγγίζεται ορθά και λυτρωτικά από πολύ κόσμο. Δεν γνωρίζουν ίσως οι πολλοί ποια μεγάλα και σωτήρια γεγονότα για τον άνθρωπο διαδραματίστηκαν σ αυτή την κορυφαία γιορτή. Ο μεγάλος ποιητής και πατέρας της Εκκλησίας, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (Ε.Π. 36,516) μας δίνει με σοφία τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα: «Λοιπόν, να γιορτάζουμε θεϊκά, λέει, όχι ειδωλολατρικά, όχι κοσμικά αλλά υπερκόσμια, να τιμάμε όχι τους εαυτούς μας αλλά τον Χριστό», και συνεχίζει «μη τα της ασθενείας, αλλά τα της ιατρείας. μη τα της πλάσεως, αλλά τα της αναπλάσεως».

Ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος, του οποίου φέτος γιορτάζουμε 1.600 χρόνια από την κοίμησή του, γράφει: «Σήμερα λύθηκαν τα μακροχρόνια δεσμά. Ό διάβολος καταντροπιάστηκε. Οι δαίμονες δραπέτευσαν. Ό θάνατος (της ψυχής) καταργήθηκε. Ό Παράδεισος ανοίχθηκε. Ή κατάρα εξαφανίστηκε. Ή αμαρτία διώχθηκε. Ή πλάνη απομακρύνθηκε. Ή αλήθεια αποκαλύφθηκε... Ή Βασιλεία των Ουρανών μεταφυτεύθηκε στη γη. Οι Άγγελοι συνομιλούν με τους ανθρώπους... Κατέβηκε ό Θεός στη γη κι ο άνθρωπος ανέβηκε στους ουρανούς. Κατέβηκε ο Θεός στη γη και πάλι βρίσκεται στον Ουρανό. 'Ολόκληρος είναι στον ουρανό κι ολόκληρος είναι στη γη. Έγινε άνθρωπος κι είναι Θεός. Είναι Θεός κι έλαβε σάρκα».

Μπροστά σε αυτά τα σωτήρια γεγονότα, έρχεται ο πονηρός με τους υπηρέτες του, που δεν θέλουν την απελευθέρωση του ανθρώπου και δίνουν μια άλλη, ψεύτικη αίσθηση της μεγάλης γιορτής, προβάλλουν δηλαδή και επιβάλλουν κοσμικές – ειδωλολατρικές εκδηλώσεις, με ήθη και έθιμα άσχετα με τη Σωτήρια Εορτή, προκειμένου να πετύχουν, όπως λένε, τη «μαγεία των Χριστουγέννων». Αλλά βέβαια δεν γιορτάζονται τα αληθινά Χριστούγεννα με πολυφαγία, με ξενύχτια, με επίδειξη στο ντύσιμο και άλλα. Αυτά μας τα επιβάλλουν αυτοί που θέλουν τη μαζοποίηση των ανθρώπων, για να χάσουμε το αληθινό νόημα της Σωτήριας Γιορτής των Χριστουγέννων και να μας κάνουν υποχείρια της «αλλοτρίωσης».

Έχει μεγάλη σημασία να προσέξουμε την πνευματική προετοιμασία μας για τα Χριστούγεννα, δηλαδή τη νηστεία, την προετοιμασία μας για την Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία και την αγάπη μας στο Θεό, και στο συνάνθρωπό μας».

ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΝΟΗΜΑ

* «Ο Χριστός γεννήθηκε για να αναγεννηθεί ο άνθρωπος. Ήρθε στη γη για να υψωθούμε εμείς στον ουρανό. Πήρε σάρκα για να νικήσουμε τα πάθη της σάρκας, το θυμό, τη βλασφημία, το ψέμα, τη διαφθορά, το μίσος, την ατιμία και στη θέση τους να βάλουμε την αγάπη, την πίστη, την ελευθερία, την αλήθεια, τη φιλανθρωπία, τη συγχωρητικότητα, την υπέρβαση κάθε εγωπαθούς συμπεριφοράς και αδικίας». Αλήθεια ποιο είναι το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων;

- «Πολύ σωστά. Με την ενανθρώπηση και τη γέννησή Του ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός θέλει τη θέωση του ανθρώπου. Ενώνεται το κτιστό πλάσμα, ο άνθρωπος με τον Άκτιστο Πλάστη. «Αυτός ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν» διδάσκει ο Μ. Αθανάσιος. «Άνθρωπος γαρ εγένετο ο Θεός και Θεός ο άνθρωπος» ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Ένας μεγάλος φιλόσοφος και Θεολόγος, ο άγιος Μάξιμος ο Απολογητής, τον 7ο αιώνα έλεγε ότι τα Χριστούγεννα είναι ο σκοπός της ανθρώπινης ιστορίας, διότι από τα Χριστούγεννα πηγαίνουμε, με όλη την επίγεια δράση του Ιησού Χριστού, στην εορτή της Πεντηκοστής, που είναι η εορτή της δυνατότητας του ανθρώπου να γίνει Θεός με τη Χάρη του Θεού.

Η γιορτή των Χριστουγέννων είναι το θεμέλιο της σωτηρίας μας. Πρέπει την ημέρα των Χριστουγέννων να ευχόμαστε με τη φράση «Χριστός Ετέχθη», όπως λέμε το Πάσχα «Χριστός Ανέστη». Είναι ελεύθερος ο άνθρωπος να διαλέξει και να νοηματοδοτήσει σωστά τα Χριστούγεννα. Μπορεί, αν θέλει να απαλλαγεί από τις «μυθοπλασίες» που τον υποδουλώνουν, από τη «φαντασία» που τον παραπλανά. Έπρεπε ο Θεός να γεννηθεί ως άνθρωπος, από μια Μητέρα για να τον πλησιάσει και να αναγεννηθεί ο άνθρωπος. Γι’ αυτό οι εμπνευσμένοι υμνογράφοι της Εκκλησίας μας, και οι μεγάλοι Πατέρες, υμνούν και δοξάζουν τον Θεάνθρωπο Χριστό, πού αναγέννησε τον άνθρωπο και ανακαίνισε ολόκληρη την κτίση, έδωσε άλλη προοπτική και νόημα τόσο στον άνθρωπο, όσο και σε ολόκληρη τη δημιουργία».

* Πώς ερμηνεύονται οι πόλεμοι, η εκμετάλλευση των αδυνάμων, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η κοινωνική ανισότητα από την Ορθοδοξία;

- «Τελικά το κακό δεν είναι αθάνατο και μόνιμο στη γη. Ο θάνατος και η αδικία νικήθηκαν πάνω στο Σταυρό του Χριστού. Οι άνθρωποι ας μην χάσουμε την ελπίδα ποτέ, γιατί η αγάπη του Θεού δεν μας εγκαταλείπει. Οι νέοι μπορούν να χτίσουν ένα καλύτερο κόσμο.

Ο ασυγκράτητος καταναλωτικός τρόπος της ζωής που δημιούργησαν οι «δυνατοί» στη γη, έφερε τον κόσμο μπροστά στο μεγάλο οικολογικό πρόβλημα.

Ας καταλάβουμε όλοι, πως μόνο αν αλλάξουμε τη στάση μας στη ζωή και θυσιάσουμε τον εγωισμό μας, αν προσπαθήσουμε να μοιραστούμε με το συνάνθρωπό μας τον αέρα, το νερό, τα διάφορα αγαθά μας.

Είναι η καταλληλότερη ώρα τώρα τα Χριστούγεννα να παρακαλέσουμε τον Γεννηθέντα στην άσημη Βηθλεέμ, τον Λυτρωτή του κόσμου, να φέρει στον κόσμο ειρήνη και αγάπη μεταξύ όλων των λαών, γιατί είναι οι μόνες βασικές και απαραίτητες προϋποθέσεις που θα μας οδηγήσουν στην πρόοδο και επιτυχία».

* Ποιες συμβουλές θα δίνατε στους σημερινούς Χριστιανούς για τη γιορτή των Χριστουγέννων;

- «Το ζήτημα είναι άλλο: Δύσκολα δέχεται συμβουλές ο σημερινός άνθρωπος. Μπορεί να ακούσει και να εμπιστευτεί; Δεν τον αφήνουν οι σειρήνες με τις διαφημίσεις των εμπορευμάτων τους να προσέξει... Τα Χριστούγεννα είναι ένα Γεγονός συγκλονιστικό, που μπορεί να ξαναγεμίσει την άδεια ύπαρξη του ανθρώπου. Δεν πρέπει να ξεγελιέται κανένας και να κάνει τα Χριστούγεννα ψευτογιορτή-φολκλόρ με πλαστικά δεντράκια και ελαφρά τραγουδάκια. Πρέπει να αναζητήσουμε τα αληθινά, να ανακαλύψουμε την αξεπέραστη ποίηση της ορθοδοξίας, που σημαίνει ορθή δοξολογία του Θεού, να γευτούμε την αξιοθαύμαστη μελωδία των ύμνων. Ύμνος, μελωδία και εικόνα αποτελούν κορυφαίες δημιουργίες, πολιτισμό που σημάδεψε την παγκόσμια ιστορία. Τη μεγάλη γιορτή μπορούμε ιδιαίτερα να την προσεγγίσουμε δοξολογώντας το Θεό μαζί με τους Αγγέλους του. Δοξολογούμε το Θεό και αγαπάμε το συνάνθρωπο μας, όποιος κι αν είναι. Γιατί ο ίδιος ο Θεός έγινε άνθρωπος. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, με τα κορυφαία ποιήματά της, ψάλλει και δοξολογεί: «Χριστός γεννάται δοξάσατε. Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε. Χριστός επί γης υψώθητε. Άσατε τω Κυρίω πάσα ή γη, και εν ευφροσύνη, ανυμνήσατε λαοί ότι δεδόξασται».

* Πώς κρίνετε την όλη στάση της Ορθόδοξης Εκκλησίας σήμερα;

- «Εκκλησία του Θεού είμαστε όλοι οι πιστοί. Και σήμερα οι πιστοί αγωνιζόμαστε για τους συνανθρώπους μας που στερούνται, πονούν, πενθούν... Τι νόημα έχει η ζωή μας αν ζούμε στην αναισθησία, στη δική μας καλοπέραση; Παρασυρθήκαμε πολλοί στον ευδαιμονισμό της εποχής μας και δυστυχώς τον ακριβοπληρώνουμε. Ας αντισταθούμε σε αυτό το ρεύμα της καταστροφής. Στην Εκκλησία είναι πλήθος αυτοί, εργάζονται στην αφάνεια. Δεν θέλουν καμιά δόξα, καμιά τιμή».

ΑΣ ΜΗΝ ΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ

* Και μια τελευταία ερώτηση... Πώς κρίνετε τα τελευταία γεγονότα όπου μοναχοί και πολιτικοί ανέπτυξαν μια ιδιαίτερη σχέση πάντα στο πλαίσιο απόκτησης μεγαλύτερων κερδών; Η Εκκλησία με αυτές τις συμπεριφορές διώχνει από κοντά τους πιστούς της;

- «Ας μην κρίνουμε τους άλλους. Οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Η φιλαργυρία και ο πλούτος κατάστρεψαν πολλούς. Η Εκκλησία όμως δεν απογοητεύει ποτέ τους πιστούς. Οι πιστοί ούτε από την κακή συμπεριφορά κάποιων δικαστικών πρέπει να χάνουν την εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη. Ούτε από τη φιλαργυρία άλλων να εγκαταλείπουν τον αγώνα τους. Μπορούμε να μιμηθούμε τους αγίους που μοίρασαν την περιουσία τους, και ακόμη πούλησαν τον εαυτό τους σαν δούλο, για να ελευθερώσουν κάποιους συνανθρώπους τους!

Η εξουσία πάλι είναι μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση που συχνά οδηγεί σε καταχρήσεις. Η Εκκλησία φροντίζει για όλα τα παιδιά της, άσχετα με την κοινωνική τους τάξη, τη μόρφωση, τη φυλή και λοιπά και ξεπερνάει τις τρικυμίες και πορεύεται στην ιστορία. Εύχομαι Καλά, Χαρούμενα Χριστούγεννα σε όλους».