Ομιλία σχετική με την παροχή Πρώτων Βοηθειών
Την 24η Ιουνίου 2018, ημέρα Κυριακή και ώρα 9μ.μ. έγινε η πρώτη εκδήλωση της Ενορίας για την καλοκαιρινή περίοδο με ιατρική ομιλία στον Ιερό Ναό της Αγίας Μαρίνας. Ομιλητής ήταν ο ιατρός-αναισθησιολόγος κ. Δημήτριος Μιχαλούδης, διατελέσας καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Θεσσαλίας, με πλούσιο διδακτικό, κλινικό, οργανωτικό και συγγραφικό έργο, τόσο στη χώρα μας, όσο και στο εξωτερικό.
Το θέμα της ομιλίας ήταν: Πρώτες Βοήθειες σε Διάφορες Επείγουσες Καταστάσεις, την οποία παρακολούθησε πολυπληθές ακροατήριο, το οποίο υπέβαλε στον ομιλητή στο τέλος πολλές ερωτήσεις.
Αντικείμενο της ομιλίας του κ. Μιχαλούδη ήταν: οι «Πρώτες ιατρικές βοήθειες σε επείγουσες καταστάσεις». Ως «Πρώτες Βοήθειες» όρισε την αρχική φροντίδα που παρέχεται σε κάθε επείγουσα κατάσταση και η οποία μπορεί να προσφερθεί από οποιονδήποτε και σε οποιαδήποτε επείγουσα κατάσταση, αρκεί αυτός να γνωρίζει ορισμένους βασικούς κανόνες, τους οποίους και εξήγησε λεπτομερώς.
Η βιβλιογραφία του ήταν από τις τελευταίες (2015) ανακοινώσεις των: Ευρωπαϊκό και Διεθνές Συμβούλιο Αναζωογόνησης (European Resuscitation Council και ILCOR International Liaison Committee on Resuscitation).
Οι επείγουσες καταστάσεις στις οποίες αναφέρθηκε ο κ. Μιχαλούδης ήταν οι εξής: το ΣΟΚ (καταπληξία), το βρογχικό άσθμα, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η εγκεφαλική διάσειση, το έμφραγμα μυοκαρδίου ή καρδιακή προσβολή, η αναφυλαξία, ο σακχαρώδης διαβήτης με έμφαση στην υπογλυκαιμία, το τραύμα (αιμορραγία), κατάγματα, εγκαύματα και πνιγμός. Για κάθε μια από αυτές ανέλυσε τα συμπτώματα που παρουσιάζουν και υπέδειξε τις αναγκαίες «πρώτες βοήθειες» που πρέπει να προσφερθούν, τόσο μηχανικές (όπως είναι για παράδειγμα η ΚΑΡΠΑ- 30 θωρακικές συμπιέσεις και 2 στοματικές εμφυσήσεις- ή η απινίδωση), όσο και φαρμακευτικές.
Αναλυτικότερα, η ομιλία έχει ως εξής:
Μετά την παροχή της σχετικής βοήθειας, η θέση που τοποθετείται ο πάσχων, ο οποίος αναπνέει αλλά δεν αντιδρά, είναι η ΘΕΣΗ ΑΝΑΝΗΨΗΣ
ΤΟ ΣΟΚ (SHOCK) Η ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΑ
Είναι η κατάσταση εκείνη όπου υπάρχει απώλεια του Περιφερικού Κυκλοφορικού Συστήματος (χωρίς απαραιτήτως να συνοδεύεται με απώλεια της συνείδησης).
Πρακτικά ελάχιστο αίμα κυκλοφορεί στην περιφέρεια και χαρακτηρίζεται από:
απώλεια σφυγμού, κρύο δέρμα, έντονη εφίδρωση (κάθιδρος) - (κρύος ιδρώτας) και ζάλη
Οφείλεται δε σε
Ξαφνική απώλεια υγρών του σώματος (όπως είναι η έντονη εφίδρωση, πολλαπλές διάρροιες και έμετοι).
Μεγάλη – μαζική αιμορραγία (εσωτερική ή εξωτερική - ξαφνικά σπάει κάποιο μεγάλο αγγείο ή ρήξη σπληνός σε τροχαίο ατύχημα ή τραύμα κ.λ.π. ).
Πολλαπλό τραύμα (πολυ-τραυματίας)
Έμφραγμα στην καρδιά, Πνευμονική εμβολή, και σε άλλες σοβαρές παρόμοιες καταστάσεις.
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ στοχεύει στην κύρια αιτία του ΣΟΚ (Shock)
Και επιπλέον ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ
- η τοποθέτηση του θύματος απαραιτήτως σε ύπτια θέση και
- η ανύψωση των κάτω άκρων σε γωνία 30ο έως 60ο
(ΠΡΟΣΟΧΗ απαγορεύεται η κίνηση αυτή σε κατάγματα κάτω άκρων)
Οι δύο αυτές απλές κινήσεις επιφέρουν παροδική βελτίωση στην κυκλοφορία του αίματος, για τα 7 πρώτα λεπτά του shock και βελτιώνουν την κλινική εικόνα του
> ΟΧΙ στην Άμεση Μετακίνηση του πάσχοντος
ΤΟ ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ
Επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους, η δε εμφάνισή του συνεχίζει να αυξάνεται κυρίως στις βιομηχανικές περιοχές καθώς και στην ύπαιθρο.
Σε κρίση ή παροξυσμό Βρογχικού Άσθματος
Ο ασθενής έχει σοβαρή δυσκολία στην αναπνοή (έντονη δύσπνοια) και είναι τόσο εξαντλημένος που πολλές φορές αδυνατεί να κάνει χρήση του βρογχοδιασταλτικού φαρμάκου του
Οι Πρώτες Βοήθειες συνίστανται στο να:
- τον βάλουμε να καθίσει σε ορθή γωνία
- του χορηγήσουμε το βρογχοδιασταλτικό του φάρμακο καθώς και μεγάλη ροή ΟΞΥΓΟΝΟΥ από 10-15L/min (Λίτρα ανά λεπτό)
- και ίσως κορτιζόνη εάν αυτό επιτρέπεται στους παρέχοντες τις ΠΒ
- Σε περίπτωση που δεν βελτιωθεί η κατάστασή του στα επόμενα 10 με 15 λεπτά τον μεταφέρουμε ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ (ΕΕ)
Είναι μη-τραυματική τοπική βλάβη των αγγείων του εγκεφάλου και οφείλεται ή σε: εμβολή (αγγειακό έμφρακτο) ή σε αιμορραγία (κάποιου αγγείου εντός του εγκεφάλου) ή σε υπαραχνοειδή αιμορραγία.
Τα προειδοποιητικά σημεία ΕΕ είναι:
- αδυναμία στις κινήσεις των άκρων του και έλλειψη αισθητικότητας
στη μία πλευρά του σώματος (δεν μπορεί ή δυσκολεύεται να σηκώσει το πάσχον μέλος (άνω ή κάτω άκρο, να σφίξει το χέρι μας κ.λ.π.)
- δυσκολία στη διατήρηση ισορροπίας του σώματος και στη βάδιση (κλονίζεται και πιθανό να πέσει κάτω αν δεν υποστηρίζεται)
- πονοκέφαλος, σύγχυση, ζάλη
- δυσκολία στην ομιλία
- ξαφνική ασυμμετρία (στράβωμα) στο πρόσωπο (π.χ. όταν του λέμε να μας χαμογελάσει ή να βγάλει τη γλώσσα του έξω από το στόμα φαίνεται το στράβωμα του προσώπου)
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΑΤΟ
✹ να γίνει άμεσα η αναγνώριση του ΕΕ και
✹ να μεταφερθεί το ταχύτερο σε ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΔΙΑΣΕΙΣΗ (ΕΔ)
> ελαφρές κακώσεις στο κεφάλι χωρίς απώλεια συνείδησης είναι πολύ συχνές σε ενήλικες και παιδιά
> λόγω της πολυπλοκότητας των συμπτωμάτων της ΕΔ, συχνά είναι δύσκολη η αναγνώρισή της
> και αυτό καθυστερεί τη διάγνωση και αντιμετώπισή της
> γι’ αυτό η εκτίμηση υπόπτου ασθενούς με ΕΔ γίνεται από γιατρό
ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Η ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ
> είναι η απόφραξη του αυλού ενός από τα αγγεία που χορηγούν αίμα στην καρδιά
και οφείλεται
> σε αθήρωμα που έχει δημιουργηθεί στο εσωτερικό του τοιχώματος σε μία από τις αρτηρίες της καρδιάς (κάτι παρόμοιο με το πουρί σε σωλήνα του νερού) ή
> σε θρόμβο που σχηματίζεται από την αθηρωματώδη πλάκα (που συνήθως βρίσκεται σε κεντρικό αγγείο). Αποσπάται λοιπόν από το τοίχωμα του αγγείου και μεταφέρεται με τη ροή του αίματος σε περιφερικό αγγείο της καρδιάς όπου φράσει το αγγείο και έτσι δεν πηγαίνει αίμα παρακάτω και νεκρώνεται εκείνο το μέρος της καρδιάς.
Τα συμπτώματα του εμφράγματος είναι:
> πόνος στο στήθος (πίσω από το στέρνο) που ποικίλει σε ένταση
> τις περισσότερες φορές είναι έντονος με αντανάκλαση στους ώμους, στην πλάτη, στο λαιμό, στο σαγόνι, στα δόντια και στο αριστερό άνω άκρο
> ο πόνος στη στηθάγχη περνά με την ανάπαυση ή τη λήψη φαρμάκου
> ενώ στο έμφραγμα όχι και αν διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα τότε οι πιθανότητες εμφράγματος είναι πολλές
επιπλέον δε
> ο πάσχων φαίνεται πολύ ανήσυχος, έχει ζάλη και αναπνέει δύσκολα
> είναι κάτωχρος (κατακίτρινος) και τον περιλούζει κρύος ιδρώτας
> έχει ναυτία, κάνει εμετό
> ο δε σφυγμός του είναι έντονος ή και άρρυθμο
αντιμετώπιση της κατάστασης
> όλοι οι πάσχοντες από ξαφνικό – δυνατό πόνο στο στήθος, πρέπει να ζητούν άμεση Ιατρική Συμβουλή
και να μεταφέρονται στο νοσοκομείο για ιατρική βοήθεια
> ???? ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ????
ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΗΚΩΤΟΙ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΚΑΝΟΥΝ ΑΣΚΟΠΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΔΙΟΤΙ ΑΥΤΟ ΕΠΙΔΥΝΩΝΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΟΝΤΟΣ
Επιπλέον
> οι παρέχοντες ΠΒ καλούν άμεσα βοήθεια και χορηγούν το συντομότερο μια δόση ασπιρίνης 150 – 300 mg που να μασιέται (ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΧΙ ΣΑΛΟΣΠΙΡ)
> η νωρίς χορήγηση της ασπιρίνης δεν θα πρέπει να καθυστερήσει την μεταφορά του πάσχοντος στο νοσοκομείο
> και φυσικά να λαμβάνονται υπόψιν οι αντενδείξεις χορήγησης ασπιρίνης
ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ
> είναι μια δυνητικά θανατηφόρος αλλεργική αντίδραση και απαιτεί άμεση αναγνώριση και παρέμβαση
> είναι πολύ ταχεία αντίδραση, που επηρεάζει το δέρμα, όλο το αναπνευστικό σύστημα, το κυκλοφορικό και γαστρεντερικό σύστημα
εκδηλώνεται με:
> οίδημα στο δέρμα (φυσαλίδες, πλάκες, κοκκινίλες)
> οίδημα στο λάρυγγα (συριγμό), τραχεία και βρόγχους, εξαιτίας των οποίων προκαλείται έντονη δύσπνοια (πάρα πολύ δυσκολία στην αναπνοή)
> κυκλοφορικό σοκ και
> ακόμα και θάνατο
αντιμετώπιση – χορήγηση αδρεναλίνης
> σταματά και αναστρέφει όλες τις εκδηλώσεις
> όταν χορηγείται στα πρώτα λεπτά της έναρξης της αντίδρασης
> να χορηγείται αμέσως μετά τη διάγνωση της υποψίας αναφυλαξίας
> κυκλοφορεί σε σύριγγα των 300 μg για ενδομυϊκή χορήγηση
> εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν σε 5-15 λεπτών, τότε συνιστάται και δεύτερη δόση αδρεναλίνης
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
> αύξηση ή ελάττωση του σακχάρου στο αίμα (Υπερ ή Υπογλυκαιμία αντίστοιχα) εμφανίζονται ως επείγοντα ιατρικά γεγονότα
Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ιδιαίτερα είναι μια αιφνίδια ύπουλη και απειλητική για τη ζωή κατάσταση
> Συνοδεύεται από τα ακόλουθα συμπτώματα
πείνα, κεφαλαλγία, τρόμο, εφίδρωση, γενική ταραχή
ο πάσχων συμπεριφέρεται σαν το μεθυσμένο,
και στη συνέχεια θα έχουμε και απώλεια συνείδησης (ασθενής αναίσθητος)
αντιμετώπιση υπογλυκαιμίας
> στον πάσχοντα που έχει τη συνείδησή του, και μπορεί να εκτελέσει τις οδηγίες, χορηγούνται ταμπλέτες γλυκόζης 15-20 gr ή άλλα είδη σακχάρου ή υγρών
> αν ο πάσχων δεν μπορεί να καταπιεί ή είναι αναίσθητος τότε μεταφέρεται το ταχύτερο στο νοσοκομείο, αλλιώς ο ασθενής κινδυνεύει να υποστεί αλλοιώσεις στα εγκεφαλικά κύτταρα.
ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ
> η άμεση ψύξη του εγκαύματος μειώνει τοπικά τη θερμοκρασία του ιστού και θεωρείται απαραίτητη στα εγκαύματα
> η άμεση ψύξη του εγκαύματος ελαττώνει:
το βάθος του εγκαύματος, τον πόνο, το οίδημα, τις λοιμώξεις που θα ακολουθήσουν και επιπλέον επιφέρει ταχύτερα την ίαση του εγκαύματος
ΠΒ ΣΤΟΝ ΠΝΙΓΟΜΕΝΟ
αν το θύμα βρίσκεται κοντά στη στεριά
> κράτησε λεκτική επικοινωνία μαζί του (μίλα του συνέχεια)
> πέταξέ του ένα ραβδί, ρούχο, σχοινί, ή σωσίβιο για να τον τραβήξεις έξω
αν ο διασώστης πρέπει να μπει στο νερό
> να έχει σωσίβιο, βάρκα ή άλλο βοηθητικό μέσο
> είναι ασφαλέστερο να μπουν δύο διασώστες αντί ενός
> άρχισε τεχνητή αναπνοή (το φιλί της ζωής) αμέσως με την πρώτη ευκαιρία
> αν το θύμα δεν ανταποκριθεί, μετέφερε το το συντομότερο στη στεριά χορηγώντας περιοδικά τεχνητή αναπνοή
> κράτησε το θύμα σε οριζόντια θέση και όταν φτάσεις στη στεριά
> Αρχίζουμε τη Βασική Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση
Όπως περιγράφει ο ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ που ακολουθεί
το θύμα είναι αναίσθητο και
δεν αναπνέει φυσιολογικά?
Κάλεσε βοήθεια
και ειδοποίησε το ΕΚΑΒ
Ελευθέρωσε τον αεραγωγό
Δώσε 5 εμφυσήσεις στο στόμα
συμπληρωμένες με Ο2 αν είναι δυνατό.
Υπάρχουν καθόλου σημεία ζωής?
Άρχισε ΚΑΡΠΑ 30:2
Τοποθέτησε στο στήθος του τον Αυτόματο Εξωτερικό Απινιδωτή και ακολούθησε τις οδηγίες του
Υγρά στον αεραγωγό
> μεγάλες ποσότητες αφρού (νερό με φυσαλίδες) εξέρχεται του στόματος
> ίσως κάνει και εμετό
> γύρισέ τον στο πλάι και αναρρόφησε το περιεχόμενο
> συνέχισε τη βασική ΚΑΡΠΑ μέχρις ότου φτάσει το ΕΚΑΒ
> γίνεται διασωλήνωση της τραχείας του θύματος και
> μεταφέρεται στο νοσοκομείο